จุลชีพที่อาศัยอยู่กับฟองน้ำ : แหล่งใหม่ของสารออกฤทธิ์ทางชีวภาพและผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร ระยะที่ 2

Abstract

ปัญหาการเพิ่มขึ้นของโรคอุบัติใหม่และการดื้อยาปฎิชีวนะของเชื้อโรคต่างๆ ในโลกนับเป็นภัยคุกคามต่อสุขภาพของมนุษย์ งานวิจัยนี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อตรวจหาสารตัวยาใหม่โดยทดสอบฤทธิ์ต้านแบคทีเรีย ทดสอบโดยแบคทีเรียที่อาศัยอยู่กับฟองน้ำในทะเลไทย ซึ่งจะเป็นแหล่งใหม่ของสารออกฤทธิ์ต้านแบคทีเรีย จากการตรวจสอบฤทธิ์การต้านแบคทีเรียทดสอบโดยแบคทีเรียทะเลจำนวน 444 สายพันธุ์ ที่ได้คัดแยกจากฟองน้ำ 66 ตัวอย่างที่เก็บมาจากเกาะแตน และ เกาะมัดสุ่ม จังหวัดสุราษฎร์ธานี โดยตรวจสอบฤทธิ์ในการยับยั้งการเจริญของแบคทีเรียแกรมบวก ได้แก่ Bacillus subtilis, Staphylococcus aureus และแกรมลบ ได้แก่ Psedomonas aeruginosa, Vibrio alginoliticus และ Escherichia coli พบว่ามีแบคทีเรียทะเลที่อาศัยอยู่กับฟองน้ำ 44 สายพันธุ์ คิดเป็นร้อยละ10 ที่แสดงฤทธิ์ในการยับยั้งการเจริญของแบคทีเรียที่ทดสอบ ได้แก่ B.Subtilis, S. aureus, P. aeruginosa และ E. coli แต่ไม่มีแบคทีเรียทะเลใดสามารถยับยั่ง V. alginoliticus เมื่อนำสายพัธุ์ที่แสดงฤทธิ์ 44 สายพันธุ์ มาทำการเพาะเลี้ยงและสกัดสารแยกออกเป็นส่วนของน้ำเลี้ยงสกัดด้วยตัวทำละลายเอทิลอะซิเตท และส่วนของเซลล์สกัดด้วยสารละลายผสมเมทานอลและคลอโรฟอร์ม (อัตราส่วน 2:1) และระเหยแห้งด้วย Rotary Evaporator จนได้สารสกัดหยาบทั้งสองส่วน จากนั้นนำไปทดสอบฤทธิ์ในการยับยั้งแบคทีเรียซ้ำด้วยวิธี Disc Diffusion Agar Assay พบว่าสารสกัดหยาบของแบคทีเรียทะเลนี้มีเพียง 11 สายพันธุ์ที่ยังคงมีประสิทธิภาพในการยับยั้งเชื้อแบคทีเรียที่ทดสอบได้แก่ B. subtilis, S. aureus และ V. alginoliticus แต่มีสารสกัดหยาบของแบคทีเรียทะเล 33 ตัวอย่างสูญเสียความสามารถในการยับยั้ง E. coli