Abstract:
บทความนี้เป็นการนำเสนอผลการศึกษาโดยละเอียดให้เห็นถึงโครงสร้างการบริหารจัดการอุดมศึกษาของไทยในเชิงพัฒนาการทางประวัติศาสตร์ โดยเริ่มในราวปลายทวรรษ 1950 เมื่อรัฐบาลไทยในขณะนั้นมีความมุ่งมั่นที่จะรวมมหาวิทยาลัยของรัฐ ซึ่งสังกัดอยู่หลายกระทรวงเข้าด้วยกันภายใต้หน่วยบริหารจัดการเดียวกันชื่อ สภามหาวิทยาลัย
แห่งชาติ อย่างไรก็ตาม ตลอดระยะเวลากว่า 40 ปี ที่ผ่านมา มีเหตุการณ์ต่าง ๆ ที่เกิดขึ้น โดยเฉพาะบทบัญญัติทางกฎหมายและการต่อสู้เรียกร้องของผู้ที่อยู่ในแวดวงของมหาวิทยาลัย ซึ่งมีผลต่อการจัดรูปแบบโครงสร้างการบริหารจัดการจนกลายมาเป็นรูปแบบในปัจจุบัน การศึกษาได้แสดงให้เห็นถึงเหตุผลการจัดตั้งทบวงมหาวิทยาลัยขึ้นเป็นหน่วยงานอิสระจากกระทรวงศึกษา ตลอดจนทำการศึกษาถึงบทบาท อำนาจหน้าที่ของหน่วยงานต่าง ๆ ที่มีอิทธิพลต่อระบบการบริหารจัดการอุดมศึกษาของประเทศ พร้อมทั้งได้ให้ข้อเสนอแนะในการบริหารจัดการที่มีประสิทธิผล ในการตอบสนองต่อสภาพแวดล้อมที่กำลังเปลี่ยนแปลงในภาวะปัจจุบัน