โครงการการปรับปรุงพันธุ์มันเทศเพื่อเพิ่มมูลค่าทางการตลาด

Abstract

มันเทศ เป็นพืชที่มีคุณค่าทางโภชนาการสูง ใช้ประโยชน์ได้ทั้ง ลำต้น ใบ และหัว แต่พันธุ์มันเทศของประเทศไทยกลับมีคุณภาพต่ำส่งผลให้ราคาถูก ทำให้ เกษตรกรไม่นิยมปลูก แต่มีความต้องการใช้ในประเทศสูงจึงต้องนำเข้าปริมาณมาก ดังนั้นการปรับปรุงคุณภาพมันเทศให้สูงขึ้นน่าจะเป็นแนวทางในการแก้ปัญหาได้ งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาสายพันธุ์มันเทศที่ให้คุณภาพในการบริโภคที่ดี ผลผลิตสูง และมีอายุเก็บเกี่ยวสั้น โดยในขั้นแรกนี้จะเป็นการเก็บข้อมูลเบื้องต้นของต้นลูกผสมระหว่างพันธุ์ในประเทศและพันธุ์ต่างประเทศ การทดลองเริ่มตั้งแต่ตุลาคม 2554 ถึง เมษายน 2557 โดยได้รวบรวมพันธุ์จากแหล่งต่าง ๆมาปลูกที่แปลงทดลอง คณะเทคโนโลยีการเกษตร มหาวิทยาลัยบูรพา วิทยาเขตสระแก้ว เพื่อศึกษาการปรับตัวเข้ากับพื้นที่ แต่ประสบกับปัญหาน้ำท่วมและศัตรูพืช ทำให้ต้องเริ่มรวบรวมพันธุ์ใหม่อีกครั้ง เมื่อมันเทศมีการออกดอกจึงรีบทำการผสมพันธุ์ จำนวน 190 คู่ผสม แต่ดอกหลุดร่วงไปจำนวนมากและติดเมล็ดเพียง 20.52 เปอร์เซ็นต์ เหลือเพียง 82 คู่ผสม เมื่อนำเมล็ดที่ได้จากการควบคุมการผสมมาเพาะ ปรากฏว่างอกเป็นต้นกล้าเพียง 31.99 เปอร์เซ็นต์ โดยมีพันธุ์แม่ จำนวน 11 พันธุ์ที่เมล็ดไม่มีการงอกเลยจากทั้งหมด 26 พันธุ์ ต้นลูกผสมได้ถูกปลูกเพื่อการประเมินเบื้องต้น พบว่ามีความหลากหลายในลักษณะสีและรูปร่างของลำต้น ใบ และหัว การดำเนินงานของโครงการ ฯ ในขั้นต่อไป คือ คัดเลือกลูกผสมเหล่านี้และทดสอบขั้นสูงต่อไป Sweet potato is a high nutritive value plant with available in sterm, leaves and tubers. However varieties of sweet potato in Thailand have a poor quality which affects low sale price and reduced cultivation areas. Therefore, sweet potato was imported in high amount every year. Sweet potato breeding is the way to resolve this problem. The objective of this study was the improvement of sweet potato lines with eating quality, high tuber yield and short growing period. This is the first part of the project which hybrid sweet potatoes were collected the preliminary data only. The research was conducted during October 2011 to April 2014 at Burapha University, Sakaeo campus. Germplasm wee collected and cultivated in field for studied plant adaptation but all of them died because of flooding and pest such rats and cows. So, germplasm were collected again. Sweet potato flowers were pollinated with 190 crosses and set seeds 20.52% of hand-pollination flowers. Seeds of 82 crosses were grown and emerged about 32%. There were 11 female cultivars from 26 cultivars which seeds could not emerge. After transplanting of seedling, plants were collected preliminary data. There were variations in stem leaves and tuber characteristics. Furthermore the next step of the project would be the selection of these lines and experimental trial.