การเปลี่ยนแปลงรูปแบบของสารปรอทในดินตะกอนและน้ำบริเวณนิคมอุตสาหกรรมมาบตาพุด (ปีที่ 1)

Abstract

การศึกษาการเปลี่ยนแปลงรูปแบบของสารปรอทในดินตะกอนและน้ำบริเวณนิคมอุตสาหกรรมมาบตาพุดในปีแรก มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการแพร่กระจายของสารปรอทในน้ำทะเลบริเวณนิคมอุตสาหกรรมมาบตาพุด ศึกษาการแพร่กระจายของสารปรอทในดินตะตอน และความสัมพันธ์ระหว่างปริมาณปรอทรวมและคุณสมบัติทางฟิสิกส์และเคมีของดินตะกอน รวมทั้งศึกษารูปแบบทางะรณีเคมีของสารปรอทในดินตะกอน และปริมาณปรอทที่อยู่ในรูปแบบที่เข้าสู่สิ่งมีชีวิตได้ (Bioavaiable Form) ผลการศึกษาปริมาณปรอทรวมในน้ำทะเล พบว่ามีค่าน้อยมากทั้งในฤดูแล้งและฤดูฝน และต่ำกว่าค่ามาตรฐานคุณภาพน้ำชายฝั่งทะเลของไทยหลายเท่า กล่าวคือ ค่าเแลี่ยที่พบในฤดูแล้งและฟดูฝนอยู่ระหว่าง <2-5.50 และ <2-11.70 แนนโนกรัมต่อลิตร ตามลำดับ สำหรับปริมาณปรอทรวมในดินตะกอนในฤดูแล้ง พบว่ามีค่าอยู่ในช่วงระหว่าง 0.006-0.130 ไมโครกรัมต่อกรัม น้ำหนักแห้ง และฤดูฝนมีค่าอยู่ในช่วงระหว่าง <0.0023-0.224 ไมโครกรัมต่อกรัม น้ำหนัดแห้ง ทั้งนี้ปริมาณปรอทรวมในดินตะกอนที่พบดังกล่าวมีค่าสุงกว่ามาตรฐานของสารปรอทในดินตะกอนของบางประเทศ ปริมาณปรอทรวมในดินตะกอนที่พบมีความสัมพันธ์ทางบวกค่อนข้างสูงมากกับออกไซด์ของเหล็ก ดินเหนียว สารอินทรีย์ และออกไซด์ของแทงกานีส โดยออกไซด์ของเหล็กเป็นองค์ประกอบในดินตะกอนที่มีบทบาทสำคัญมากในการดูดซับสารปรอทมากกว่าองค์ประกอบอื่น และจากการศึกษาปริมาณปรอททที่อยู่ในรูปแบบที่เข้าสู่สิ่งมีชีวิตได้พบว่ามีค่าน้อยไม่เกิน 22% ของปริมาณปรอทรวม โดยสอดคล้องกับผลการศึกษารูปแบบทางเคมีของสารปรอทในดินตะกอน ซึ่งพบว่าสารปรอทมีอยู่ 2 รูปแบบที่สำคัญ คือ รูปที่จับตัวกับสารอินทรีย์และซัลไฟด์ และรูปแบบที่อยู่ในโครงสรา้งของแร่ธาตุในดิน ซึ่งเป็นรูปแบบที่ไม่เป็นอันตรายต่อสิ่งมีชีวิต