ฤทธิ์กระตุ้นการหายของบาดแผลในเซลล์เพาะเลี้ยงและการพัฒนาผลิตภัณฑ์ของสารสกัดแกแล

Abstract

ประเทศไทยถือเป็นประเทศหนึ่งที่มีความหลากหลายทางชีวภาพสูง พืชสมุนไพรที่มีการนำมาใช้ประโยชน์จึงมีหลากหลายชนิด แกแล หรือ Maclura cochinchinensis (Lour.) Corner วงศ์ Moraceae พบตามป่าโปร่งทางภาคกลาง ภาคตะวันออกและภาคใต้ของไทย เป็นสมุนไพรที่มีใช้อย่างแพร่หลายในภูมิปัญญาพื้นบ้าน เช่น ใช้แก่น แก้ไข้รากสาด ท้องร่วง บารุงเลือด รักษาบาดแผลและเป็นยาขับปัสสาวะ สารสำคัญที่พบในแก่นแกแล ได้แก่ สารกลุ่ม flavonoids, steroid และ triterpene ฤทธิ์ทางชีวภาพของแกแลที่มีการรายงาน ได้แก่ รักษาแผลในกระเพาะอาหาร ฤทธิ์ลดไข้ และฤทธิ์ต้านการอักเสบ ในการทดลองครั้งนี้จึงทดสอบฤทธิ์กระตุ้นการหายของบาดแผลในเซลล์เพาะเลี้ยง พร้อมทั้งพัฒนาเป็นผลิตภัณฑ์ ผลการทดลองพบว่าสารสกัดแกแลความเข้มข้น 0.1 mg/ml เซลล์ไม่สามารถเคลื่อนที่ติดกันได้ จึงแสดงว่าสารสกัดแกไม่มีฤทธิ์สมานแผล แต่พบว่าสารสกัดแกแลสามารถกระตุ้นการเจริญของเซลล์ได้สูงสุดที่ความเข้มข้น 0.1 mg/ml โดยมีเปอร์เซ็นต์การเจริญของเซลล์เท่ากับ 49.02±5.51% ในขณะที่วิตามินซีความเข้มข้น 0.1 mg/ml มีเปอร์เซ็นต์การเจริญของเซลล์สูงสุดเท่ากับ 13.00±3.60% และเมื่อศึกษาสารสำคัญในสกัดด้วยวิธีรงคเลขผิวบางพบสารหลักอยู่สองชนิดคือ oxyresveratrol และ morin หลังจากนั้นนำสารสกัดไปพัฒนาเป็นตำรับเจลพบว่า เจลผสมสารสกัดจากแกแลมีลักษณะเป็นเจลใสสีเหลืองไม่ขุ่น แต่หลังการทดสอบความคงตัวสีจางลงเล็กน้อย และสารสกัดแกแลยังละลายน้ำได้ไม่ดีนัก ดังนั้นควรต้องเพิ่มการละลายของสารสกัดก่อนแล้วจึงพัฒนาสูตรตำรับเพื่อนำไปใช้ประโยชน์ต่อไปได้กว้างมากขึ้น รวมทั้งจะช่วยให้ใส่ในตำรับได้ปริมาณมากขึ้น ซึ่งอาจส่งผลให้ตารับมีฤทธิ์ทางเภสัชวิทยาที่น่าสนใจต่อไป